თოიდებერტ I წყაროები | ბიოგრაფია | სქოლიო | სანავიგაციო მენიუGregorio di Tours, Historiarum Francorum, Quod postea Deoteriam accepit. III, par.22Gregorio di Tours, Historiarum Francorum, Quod Theudoberthus Visigardem accepit. III, par.27'Procopius and Britain'von Pflugk-Harttung, Julius Albert G. and Wright, John Henry. The Early Middle Ages, Vol. 7, Lea brothers, 1905რ
ხილდერიკ Iხლოდვიგ Iხილდებერტ Iხლოდომერითოიდერიხ Iთოიდებერტ Iთოიდებალდიხლოტარ Iხარიბერტ Iგუნტრამისიგებერტ Iხილდებერტ IIთოიდებერტ IIთოიდერიხ IIსიგებერტ IIხილპერიკ Iხლოტარ IIდაგობერტ Iხარიბერტ IIხილპერიკისიგებერტ IIIხილდებერტიხლოდვიგ IIხლოტარ IIIხილდერიკ IIთოიდერიხ IIIხლოდვიგ IIIდაგობერტ IIხლოდვიგ IVხილდებერტ IIIდაგობერტ IIIხილპერიკ IIხლოტარ IVთოიდერიხ IVხილდერიკ III
ფრანკთა მეფეებიმეროვინგებიდაბადებული 500გარდაცვლილი 548
გერმ.ფრანგ.500548ავსტრაზიისმეროვინგითოიდერიხ Iთოიდებალდისგრიგოლ ტურელისპროკოპი კესარიელისკლოკილაიკისვესტგუთებისხილდებერტსახლოტართანგოთურ ომებშიბიზანტიისიმპერატორმაიუსტინიანე I-მაოსტგუთებისრომის იმპერიის დაცემისაგათია სქოლასტიკოსსთრაკიაშილანგობარდებისგრიგოლ ტურელითოიდებალდი
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid blue; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eu003Cimg alt="CEE Spring CEE.xcf" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/100px-CEE_Spring_CEE.xcf.png" decoding="async" width="100" height="65" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/150px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/200px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 2x" data-file-width="548" data-file-height="356" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eვიკიგაზაფხული 2019u003C/au003E დაიწყო! ჩაერთეთ ვიკიმარათონში და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Eu003Cbr /u003E(კონკურსში მონაწილეობამდე გაეცანით მის u003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019/%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019/წესები"u003Eu003Cbu003Eწესებსu003C/bu003Eu003C/au003E)nu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
თოიდებერტ I
Jump to navigation
Jump to search
| თოიდებერტ I | |
|---|---|
გერმ. Theudebert I ფრანგ. Thibert Ier ან Théodebert Ier | |
 თოიდებერტ I-ის მონეტა, ბრიტანეთის მუზეუმი | |
ავსტრაზიის მეფე | |
| მმართ. დასაწყისი: | 533/534 |
| მმართ. დასასრული: | 548 |
| წინამორბედი: | თოიდერიხ I |
| მემკვიდრე: | თოიდებალდი |
| პირადი ცხოვრება | |
| დაბ. თარიღი: | 500 |
| გარდ. თარიღი: | 548 |
| მეუღლე: | დეოტერია[1] ვიზიგარდა[2] მესამე ცოლი,[2] სახელი უცნობია |
| შვილები: | თოიდებალდი[2] ბერტორა |
| დინასტია: | მეროვინგები |
| მამა: | თოიდერიხ I |
თოიდებერტ I ვიკისაწყობში | |
თოიდებერტ I ან თეუდებერტ I (გერმ. Theudebert I.; ფრანგ. Thibert Ier ან Théodebert Ier; დ. 500 — გ. 548) — ავსტრაზიის მეროვინგი მეფე 533 წლიდან 548 წელს მის გარდაცვალებამდე. თოიდერიხ I-ის ვაჟი და თოიდებალდის მამა.
წყაროები |
მის შესახებ ჩვენთვის ცნობილი ინფორმაციის ძირითადი ნაწილის წყაროა VI საუკუნის მეორე ნახევარში გრიგოლ ტურელის მიერ დაწერილი ფრანკთა ისტორიები ან ისტორია. ამას გარდა, მოიპოვება ავსტრაზიულ სასამართლოსთან დიპლომატიური მიმოწერა (ცნობილი, როგორც ავსტრაზიული წერილები), ვენანციუს ფორტუნატუსის პოემები, ანგარიშები პროკოპი კესარიელის ნაშრომებიდან[3] და მცირე რაოდენობით სხვა წყაროები.
ბიოგრაფია |
მამამისის მმართველობის პერიოდში ახალგაზრდა თოიდებერტი წარმოჩნდა, როგორც კარგი მეომარი. დაახლოებით 516 წელს მან დაამარცხა დანიელთა არმია მეფე კლოკილაიკის (ბეოვულფის ჰიგელაკი) მეთაურობით მათ მიერ ჩრდილოეთ გალიის დარბევის შემდეგ. მისი რეპუტაცია კიდევ უფრო განმტკიცდა მის მიერ სეპტიმანიაში ვესტგუთების წინააღმდეგ წარმოებული სამხედრო კამპანიების შედეგად.[4]
მამის სიკვდილის შემდეგ, თოიდებერტს სამეფო ტახტის მისაღებად ბიძებთან, ხილდებერტსა და ხლოტართან მოუხდა ბრძოლა. საბოლოოდ, მისმა სამხედრო ძალებმა დაარწმუნეს ხილდებერტი უარი ეთქვა დავაზე და მიეღო თოიდებერტი როგორც მისი მემკვიდრე.[4] მათ ერთად წამოიწყეს კამპანია ხლოტარის წინააღმდეგ, თუმცა მათი ჯარების ქარიშხლში მოხვედრის შემდეგ მშვიდობა ითხოვეს.
ფრანკ მეფეებს შორის ურთიერთობის დასტაბილურების შემდეგ, თოიდებერტი ჩათრეული აღმოჩნდა გოთურ ომებში, რომელიც მას შემდეგ დაიწყო, რაც ბიზანტიის იმპერატორმა იუსტინიანე I-მა იტალიაში ოსტგუთების დამორჩილება სცადა. იუსტინიანე თოიდებერტს იდეალურ მოკავშირედ განიხილავდა, რადგანაც ავსტრაზიის მიწები ჩრდილოეთ იტალიაში ოსტგუთებს ესაზღვრებოდა. იმპერატორმა კარგად გადაუხადა თოიდებერტს მისი დახმარებისათვის, თუმცა მეფემ დაამტკიცა, რომ იგი არ იყო სანდო მოკავშირე. ფრანკთა არმიამ იტალიური კონფლიქტი ჩრდილოეთ იტალიის გასაძარცვად და მასზე საკუთარი პრეტენზიების წამოსაყენებლად ხელსაყრელ შანსად მიიჩნია, რის შემდეგაც ბიზანტიელებს ოსტგუთების გარდა ფრანკების წინააღმდეგაც მოუწიათ ბრძოლა.
როგორც ჩანს, თოიდებერტს სიამოვნებდა ევროპულ სცენაზე მისი ძალაუფლების ზრდა. მისი წერილები აჩვენებს, რომ მას პრეტენზიები ჰქონდა ავსტრაზიის მოსაზღვრე მრავალ ტერიტორიაზე, მათ შორის ბიზანტიურ მიწებზეც.[5]რომის იმპერიის დაცემის შემდეგ ფრანკი მეფეები ყოველთვის იჩენდნენ გარკვეულ პატივისცემას ბიზანტიის იმპერატორის მიმართ, თუმცა თოიდებერტმა უარყო საკუთარი, უმცროსი ლიდერის სტატუსი, მაგალითად მან დაარღვია საიმპერიო ჩვეულება საკუთარი ოქროს მონეტების მოჭრით, რომლებზეც მისი გამოსახულება იყო დატანილი. მანამდე ფრანკი მეფეები პატივს სცემდნენ იმპერიულ შეთანხმებას და მიმოქცევაში იყო იმპერატორის გამოსახულებიანი ოქროს მონეტები. ყოველივე ამის გამო, გასაკვირი არაა, რომ ბიზანტიელ ისტორიკოს აგათია სქოლასტიკოსს კონსტანტინოპოლში ჩაეწერა ჭორი, რომლის თანახმადაც, ბიზანტიელები ეჭვობდნენ, რომ თოიდებერტი თრაკიაში შეჭრას გეგმავდა.
იმ პერიოდის სხვა ფრანკი მმართველების მსგავსად, თოიდებერტსაც რამდენიმე ცოლი ჰყავდა როგორც და სადაც მას სურდა. როგორც მამამისის მემკვიდრე, იგი დანიშნული იყო ვიზიგარდაზე, ლანგობარდების მეფის, ვახოს ქალიშვილზე. ამ სახის პოლიტიკური აქტი მეროვინგი მეფეებისათვის იშვიათი იყო. თოიდებერტმა იგი გალო-რომაელი დეოტერიას გამო მიატოვა, რომელსაც სამხრეთ გალიაში კამპანიისას შეხვდა. ვიზიგარდასადმი მისმა მოპყრობამ მისი მომხრეების უკმაყოფილება გამოიწვია, სავარაუდოდ, პოლიტიკური მოსაზრებით და მათ აიძულეს თოიდებერტი მას დაბრუნებოდა, თუმცა ვიზიგარდა მალევე გარდაიცვალა და მეფე ხელახლა დაქორწინდა.
სამხედრო ნიჭთან ერთად, თოიდებერტი თანამედროვეებში ფართოდ იყო ცნობილი გალური ეკლესიისადმი პატრონაჟითაც. გრიგოლ ტურელი ქებას არ იშურებს მისი ყურადღებისათვის; თოიდებერტის ღვთისმოსაობას აღნიშნავს ფორტუნატუსიც.
თოიდებერტი გარდაიცვალა მმართველობის მეთოთხმეტე წელს (547 წლის ბოლოს ან 548 წლის დასაწყისში) და ტახტზე ავიდა თოიდებალდი, მისი ვაჟი დოიტერიასაგან. სხვა მეროვინგი მეფეების მმართველობის გამოცდილებისაგან განსხვავებით, თოიდებერტის ძალაუფლების გადაცემა მშვიდობიანი იყო.
სქოლიო |
↑ (ლათინური)Gregorio di Tours, Historiarum Francorum, Quod postea Deoteriam accepit. III, par.22.- ↑ 2.02.12.2(ლათინური)Gregorio di Tours, Historiarum Francorum, Quod Theudoberthus Visigardem accepit. III, par.27.
↑ 'Procopius and Britain' from the Vortigern Studies website- ↑ 4.04.1von Pflugk-Harttung, Julius Albert G. and Wright, John Henry. The Early Middle Ages, Vol. 7, Lea brothers, 1905
↑ Epistolae Austrasicae XX
თოიდებერტ I მეროვინგების დინასტია დაიბადა: 500 გარდაიცვალა: 548 | ||
| წინამორბედი: თოიდერიხ I | რეიმსის მეფე 533/534–548 | შემდეგი: თოიდებალდი |
| |||||||
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- ფრანკთა მეფეები
- მეროვინგები
- დაბადებული 500
- გარდაცვლილი 548
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.272","walltime":"0.387","ppvisitednodes":"value":5281,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":40614,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":13433,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":11,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":1,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":2878,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 326.873 1 -total"," 66.07% 215.976 1 თარგი:მმართველი"," 62.16% 203.180 1 თარგი:ინფოდაფა"," 23.41% 76.534 2 თარგი:Wikidata"," 12.91% 42.187 174 თარგი:ინფოდაფა/რიგი"," 10.65% 34.818 1 თარგი:სქოლიო"," 10.55% 34.483 1 თარგი:მეროვინგები"," 9.19% 30.041 1 თარგი:ნავდაფა"," 5.27% 17.240 1 თარგი:PAGENAMEBASE"," 3.59% 11.729 1 თარგი:Str_find"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.036","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":1233091,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1253","timestamp":"20190318220906","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u10d7u10ddu10d8u10d3u10d4u10d1u10d4u10e0u10e2 I","url":"https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%97%E1%83%9D%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A2_I","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q274597","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q274597","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2006-12-09T12:31:32Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/67/Theodebert_I_534_548_king_of_Metz.jpg"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":144,"wgHostname":"mw1269"););
