უნგრეთი სექციების სია ისტორია | გეოგრაფია | სახელმწიფო | ადმინისტრაციული დაყოფა | დემოგრაფია | ეკონომიკა | ღირსშესანიშნაობები | სქოლიო | სანავიგაციო მენიუ47°26′ ჩ. გ. 19°15′ ა. გ. / 47.433° ჩ. გ. 19.250° ა. გ. / 47.433; 19.250Hungarian Central Statistical Office Census Data 2011HungaryGini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)Human Development Report 2012Geography: HungaryGlobally speaking: motives for adopting English vocabulary in other languages – Google Booksრრრ
უნგრეთიევროპის ქვეყნებიევროკავშირის წევრი სახელმწიფოებინატოს წევრი სახელმწიფოებიგაეროს წევრი სახელმწიფოებიზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფოები
უნგრ.ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფოცენტრალურ ევროპაშისლოვაკეთიუკრაინარუმინეთისერბეთიხორვატიასლოვენიაავსტრიაბუდაპეშტიევროკავშირისNATOOECDშენგენის შეთანხმებისავიშეგრადული ჯგუფისუნგრულია191819491956სსრ კავშირმა198919901999ნატოში2004ევროკავშირისავსტრიასლოვაკეთიუკრაინარუმინეთისერბეთიხორვატიასლოვენიაკეკეში
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid blue; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eu003Cimg alt="CEE Spring CEE.xcf" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/100px-CEE_Spring_CEE.xcf.png" decoding="async" width="100" height="65" data-file-width="548" data-file-height="356" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eვიკიგაზაფხული 2019u003C/au003E დაიწყო! ჩაერთეთ ვიკიმარათონში და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Eu003Cbr /u003E(კონკურსში მონაწილეობამდე გაეცანით მის u003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019/%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019/წესები"u003Eu003Cbu003Eწესებსu003C/bu003Eu003C/au003E)nu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid red; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eu003Cimg alt="UG-GE Wikipedia contest CBP.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/200px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png" decoding="async" width="200" height="81" data-file-width="1270" data-file-height="512" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003E1 აპრილიდან - 31 მაისის ჩათვლით ჩაერთეთ u003Cbr /u003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eსაბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსშიu003C/au003E!u003Cbr /u003E შექმენით სტატიები და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Enu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
უნგრეთი
Jump to navigation
Jump to search
Magyarország უნგრეთი | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
ჰიმნი: Himnusz | ||||||
უნგრეთის მდებარეობა ევროპაში | ||||||
დედაქალაქი და უდიდესი ქალაქი | ბუდაპეშტი 47°26′ ჩ. გ. 19°15′ ა. გ. / 47.433° ჩ. გ. 19.250° ა. გ. / 47.433; 19.250 | |||||
ოფიციალური ენა | უნგრული | |||||
ეთნიკური ჯგუფები (2011[1]) |
| |||||
ეთნოქორონიმი | უნგრელი | |||||
მთავრობა | საპარლამენტო რესპუბლიკა | |||||
- | პრეზიდენტი | იანოშ ადერი | ||||
- | პრემიერ-მინისტრი | ვიქტორ ორბანი | ||||
- | ეროვნული ასამბლეის თავმჯდომარე | ლასლო კევერი | ||||
საკანონმდებლო ორგანო | ეროვნული ასამბლეა | |||||
დაარსება | ||||||
- | დაარსდა | 895 | ||||
- | ქრისტიანული სამეფო | 1000 | ||||
- | ავსტრია-უნგრეთისგან გამოყოფა | 1918 | ||||
- | ამჟამინდელი რესპუბლიკა | 1 იანვარი, 2012 | ||||
- | ევროკავშირში გაწევრიანება | 1 მაისი, 2004 | ||||
ფართობი | ||||||
- | სულ | 93 030 კმ2 (109-ე) | ||||
- | წყალი (%) | 0.74 % | ||||
მოსახლეობა | ||||||
- | 2014 შეფასება | 9 879 000[2] (84-ე) | ||||
- | 2011 აღწერა | 9 937 628[3] | ||||
- | სიმჭიდროვე | 107.2 კაცი/კმ2 (94-ე) | ||||
მშპ (მუპ) | 2014 შეფასება | |||||
- | სულ | $202.356 მილიარდი[4] | ||||
- | ერთ სულ მოსახლეზე | $20 455 [4] | ||||
მშპ (ნომინალი) | 2014 შეფასება | |||||
- | სულ | $137.228 მილიარდი[4] | ||||
- | ერთ სულ მოსახლეზე | $13 872[4] | ||||
ჯინი (2008) | 26.9[5] დაბალი | |||||
აგი (2013) | 0.831[6] ძალიან მაღალი · 37-ე | |||||
ვალუტა | ფორინტი ( HUF ) | |||||
სასაათო სარტყელი | UTC+01:00 (UTC+1) | |||||
- | ზაფხული (DST) | UTC+02:00 (UTC+2) | ||||
თარიღის ფორმატი | წწწწ.თთ.დდ | |||||
მოძრაობა | მარჯვენა | |||||
სატელეფონო კოდი | +36 | |||||
მფარველი წმინდანი | წმინდა იშტვანი | |||||
ISO 3166 კოდი | HU | |||||
ინტერნეტ-დომენი | .hu [ა] | |||||
ა. | ^ ევროკავშირის სხვა წევრ სახელმწიფოებთან ერთად, აგრეთვე გამოიყენება დომენი .eu. |
უნგრეთი (უნგრ. Magyarország) — ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფო ცენტრალურ ევროპაში.[7] მას ჩრდილოეთით სლოვაკეთი, აღმოსავლეთით - უკრაინა და რუმინეთი, სამხრეთით - სერბეთი და ხორვატია, სამხრეთ-დასავლეთით - სლოვენია, ხოლო დასავლეთით ავსტრია ესაზღვრება. ქვეყნის დედაქალაქია ბუდაპეშტი. უნგრეთი არის ევროკავშირის, NATO-ს, OECD-ის, შენგენის შეთანხმებისა და ვიშეგრადული ჯგუფის წევრი. ქვეყნის ოფიციალური ენა უნგრულია, აგრეთვე ცნობილი როგორც Magyar. იგი არის ფინურ-უნგრული ჯგუფის ნაწილი და წარმოადგენს ევროპაში ყველაზე გავრცელებულ არაინდოევროპულ ენას.[8]
სექციების სია
1 ისტორია
2 გეოგრაფია
3 სახელმწიფო
4 ადმინისტრაციული დაყოფა
5 დემოგრაფია
6 ეკონომიკა
7 ღირსშესანიშნაობები
8 სქოლიო
ისტორია |
მონარქიის დამხობის შემდეგ 1918 წელს გამოცხადდა რესპუბლიკა. 1949 წლიდან უნგრეთი სოციალისტური ორიენტაციის სახალხო რესპუბლიკაა. 1956 წელს სსრ კავშირმა შეიყვანა ჯარი სახალხო მღელვარების ჩასაქრობად. 1989-1990 წლებში სახელმწიფო კურსის მშვიდობიანი შეცვლა მოხდა. უნგრეთი აღმოსავლეთ ევროპის პირველი ქვეყანა იყო, რომელიც საბაზრო ეკონომიკაზე გადავიდა. ეს მოხდა ჯერ კიდევ კომუნისტური მმართველობის პერიოდში, როდესაც განხორციელდა ეკონომიკის შეზღუდული დეცენტრალიზაცია. 1999 წელს ნატოში შევიდა, 2004 წელს კი - ევროკავშირის წევრი გახდა. თანამედროვე უნგრეთისთვის სერიოზულად დგას ეკოლოგიის და ბოშათა უმცირესობის საკითხი, აგრეთვე მოსაზღვრე ქვეყნებში (რუმინეთი, სლოვაკეთი) მცხოვრები ეთნიკური უნგრელების პრობლემა.
გეოგრაფია |
ქვეყანა მდებარეობს აღმოსავლეთ ევროპაში. მისი მოსაზღვრე სახელმწიფოებია: ავსტრია, სლოვაკეთი, უკრაინა, რუმინეთი, სერბეთი, ხორვატია, სლოვენია.
ფართობი - 93 030 კვ. კმ.
ბუნება: უდიდესი ტბა - ბალატონი, უდიდესი მდინარეები - დუნაი, ტისა და დრავა.
გეოგრაფიული რაიონები - ალპების მთიანეთი, დიდი ალფელდის დაბლობი. უმაღლესი მწვერვალი - კეკეში (1014 მ).
სახელმწიფო |
სახელმწიფო სისტემა: განვითარებადი დემოკრატია.
სახელმწიფოს მეთაური: პრეზიდენტი იანოშ ადერი.
მთავრობის მეთაური: პრემიერ-მინისტრი.
საკანონმდებლო ორგანო: ერთპალატიანი პარლამენტი - სახელმწიფო კრება (386 წევრი).
ადმინისტრაციული დაყოფა: 19 ოლქი, 20 საქალაქო ტერიტორია და 1 დედაქალაქი, დედაქალაქს განსაკუთრებული სტატუსი აქვს.
ადმინისტრაციული დაყოფა |
უნგრეთი დაყოფილია 7 რეგიონად, რომელიც თავის მხრივ დაყოფილია მედიებად (ოლქი). მედიების რაოდენობა ცხრამეტს შეადგენს. თითოეულ მედიას აქვს თავისი ადმინისტრაციული ცენტრი, რომლის დასახელება როგორც წესი არ ემთხვევა მედიის დასახელებას.
დემოგრაფია |
მოსახლეობა - 10 031 000 (2008), მათ შორის 90 % უნგრელები, 4 % ბოშები , 2,6 % გერმანელები, 2 % სერბები.
სახელმწიფო ენა: უნგრული.
რელიგია: კათოლიციზმი - 70 %, პროტესტანტიზმი - 25 %.
დედაქალაქი - ბუდაპეშტი (1,769 ათასი).
ქალაქები - დებრეცენი (210), მიშკოლცი (183), სეგედი (173), პეჩი (164).
ეკონომიკა |
რესურსები - ბოქსიტები, ქვანახშირი, ბუნებრივი აირი, სასოფლო-სამეურნეო მიწები.
ერთობლივი ეროვნული პროდუქტი - 46 მლრდ $. ეროვნული შემოსავალი ერთ სულზე - 5280 $.
ექსპორტი - სოფლის მეურნეობის და მანქანათმშენებლობის პროდუქცია.
ვალუტა - ფორინტი (HUF).
ღირსშესანიშნაობები |
- ბუდაპეშტი - დუნაის სანაპირო და ციხის კვარტალი, პარლამენტის შენობა (XIX ს.), ეროვნული მუზეუმი;
- ეკლესიები იაკში (XIII ს.) და ნიირბატორში (XV ს.).
- ესტერჰაზის სასახლე ფერშედში (XVIII ს.).
- ტაძრები ტატში (XVIII в.) და პეჩში (XI ს.).
- ტრადიციული სოფელი ჰოლოკო.
- სენტენდრე.
- ბალატონის ტბა.
სქოლიო |
↑ name="Census2011"
↑ [1]
↑ Hungarian Central Statistical Office Census Data 2011. Retrieved 28 March 2013.- ↑ 4.04.14.24.3Hungary. International Monetary Fund. წაკითხვის თარიღი: 16 March 2014.
↑ Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC). Eurostat Data Explorer. წაკითხვის თარიღი: 13 August 2013.
↑ Human Development Report 2012. United Nations (2013). წაკითხვის თარიღი: 14 March 2013.
↑ Geography: Hungary. cia.gov. წაკითხვის თარიღი: 31 August 2011.
↑ Globally speaking: motives for adopting English vocabulary in other languages – Google Books. Google Books. წაკითხვის თარიღი: 20 September 2010.
|
|
|
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- უნგრეთი
- ევროპის ქვეყნები
- ევროკავშირის წევრი სახელმწიფოები
- ნატოს წევრი სახელმწიფოები
- გაეროს წევრი სახელმწიფოები
- ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფოები
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.684","walltime":"1.261","ppvisitednodes":"value":7706,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":209692,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":101015,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":12,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":9,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":4807,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 920.834 1 -total"," 75.66% 696.708 3 თარგი:ნავდაფა"," 42.46% 391.024 1 თარგი:ევროპის_კავშირის_წევრები"," 30.68% 282.502 1 თარგი:ევროპის_ქვეყნები"," 25.24% 232.441 51 თარგი:დროშა"," 21.64% 199.269 19 თარგი:Country"," 21.14% 194.635 19 თარგი:Country_flagcountry"," 14.76% 135.920 1 თარგი:ინფოდაფა_ქვეყანა2"," 7.44% 68.480 1 თარგი:EST"," 4.70% 43.288 1 თარგი:სქოლიოს_სია"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.007","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":786888,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1275","timestamp":"20190417102803","ttl":2592000,"transientcontent":false);mw.config.set("wgBackendResponseTime":144,"wgHostname":"mw1258"););