უელსი სექციების სია ისტორია | რესურსები ინტერნეტში | სანავიგაციო მენიუWelsh Assembly GovernmentNational Assembly for WalesWales Legislation Online, Cardiff Law SchoolBBC WalesWales at the Open Directory Projectრ
გასაახლებელი ინფოდაფაუელსიგაერთიანებული სამეფო
ინგლ.უელს.გაერთიანებული სამეფოს15361301
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid blue; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eu003Cimg alt="CEE Spring CEE.xcf" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/100px-CEE_Spring_CEE.xcf.png" decoding="async" width="100" height="65" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/150px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/200px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 2x" data-file-width="548" data-file-height="356" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eვიკიგაზაფხული 2019u003C/au003E დაიწყო! ჩაერთეთ ვიკიმარათონში და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Eu003Cbr /u003E(კონკურსში მონაწილეობამდე გაეცანით მის u003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019/%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019/წესები"u003Eu003Cbu003Eწესებსu003C/bu003Eu003C/au003E)nu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid red; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eu003Cimg alt="UG-GE Wikipedia contest CBP.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/200px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png" decoding="async" width="200" height="81" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/300px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/400px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png 2x" data-file-width="1270" data-file-height="512" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003E1 აპრილიდან - 31 მაისის ჩათვლით ჩაერთეთ u003Cbr /u003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eსაბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსშიu003C/au003E!u003Cbr /u003E შემქნით სტატიები და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Enu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
უელსი
Jump to navigation
Jump to search
უელსი Wales / Cymru უელსი | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
დევიზი: ეროვნული დევიზი: «Cymru am byth» ვალ: «უელსი სამუდამოდ» | ||||||
ჰიმნი: „Hen Wlad Fy Nhadau“ | ||||||
 | ||||||
დედაქალაქი (და უდიდესი ქალაქი) | კარდიფი | |||||
| ოფიციალური ენა | ინგლისური და ვალიური | |||||
| მთავრობა | საპარლამენტო მმართველობა კონსტიტუციური მონარქია | |||||
| - | მონარქი | ელისაბედ II | ||||
| - | პრ.-მინისტრი | ტერეზა მეი | ||||
| ფართობი | ||||||
| - | სულ | 20,8 ათასი კვ.კმ. კმ2 | ||||
| მოსახლეობა | ||||||
| - | შეფასებით | 2,9 მლნ | ||||
| ვალუტა | ფუნტი სტერლინგი ( GBP) | |||||
| დროის სარტყელი | UTC 0 | |||||
უელსი (ინგლ. Wales [ˈweɪlz], უელს. Cymru [ˈkəm.rɨ]) — გაერთიანებული სამეფოს ნაწილი, ისტორიული პროვინცია. უკავია უელსის ნახევარკუნძული და მიმდებარე კუნძული ანგლსი. ადმინისტრაციულად იყოფა 8 საგრაფოდ.
- ფართობი — 20,8 ათასი კვ.კმ.
- მოსახლეობა — 2,9 მლნ, ძირითადად უელსელები.
- დიდი ქალაქები — კარდიფი, სუონსი, ნიუპორტი.
- ენები — ინგლისური და უელსური (18,7 %).
ძველად უელსის ტერიტორია დასახლებული იყო კიმრების კელტური ტომით. ანგლო-საქსონური (5-6 სს.) და ნორმანული (11 ს.) დაპყრობების დროს უელსის ტერიტორიას შეეკედლა ბრიტების ნაწილი. მე-13 საუკუნის ბოლოს დაიპყრო ინგლისმა, მაგრამ უელსი 1536 წლამდე ავტონომიურ სამთავროდ რჩებოდა. 1301 წლიდან ინგლისის ტახტის მემკვიდრეები „უელსის პრინცის“ ტიტულს ატარებენ.
სექციების სია
1 ისტორია
1.1 ადრეული პერიოდი
1.2 ნორმანების დაპყრობების შემდეგ
2 რესურსები ინტერნეტში
ისტორია |
ადრეული პერიოდი |
ადამიანები უელსის ტერიტორიაზე დასახლდნენ ბოლო გამყინვარების პერიოდში. დოკუმენტური მტკიცებულება ჩნდება მაშინ, როცა რომაელები იწყებენ ბრიტანეთის ოკუპაციას. ამ დროს უელსის ტერიტორია გაყოფილი ჰქონდათ ბრიტანულ ტომებს, მათ შორის ყველაზე მრავალრიცხოვანი და ძლიერი ტომები იყვნენ სილურები და ორდოვიკები. რომაელებმა სამხრეთ უელსში ააშენეს რამდენიმე ფორტი, რომელთა შორის ყველაზე დასავლეთით მდებარეობდა კარმარტენი. რომაელებმა ამავდროულად ააშენეს ციხე "Isca Silurum", სადაც შემონახულია დიდებული ამფითეატრი. რომაელებმა გადაინაცვლეს უელსის ჩრდილოეთ ნაწილშიც და ერთ-ერთი შუასაუკუნოვანი ისტორია გადმოგვცემს, რომ რომის იმპერატორმა მაგნუს მაქსიმუსმა ცოლად შეირთო ადგილობრივი ბელადის ქალიშვილი სეგონციიდან დღევანდელი კარნარვონადან(ქალაქი უელსში).რომაელების მართველობის პერიოდში,დაახლოებით მე-4 საუკუნეში უელსში გავრცელდა ქრისტიანობა. რომაელების წასვლის შემდეგ ბრიტებმა შექმნეს პატარა სამეფოები. კუნძულის სამხრეთი და აღმოსავლეთ ნაწილი ანგლოსაქსების მიერ იქნა დაპყრობილი, მაგრამ სახელმწიფოები რომლებიც მდებარეობდნენ ჩრდილოეთ ინგლისის მთიან რაიონებში და უელსის ტერიტორიებზე აღმოჩნდნენ უფრო გამძლეები. საბოლოოდ ბრიტების ჩრდილოეთ სახელმწიფოები განადგურდა ანგლების და შოტლანდიელების მიერ, თუმცა დასავლეთ ბრიტებმა თავი შეაფარეს უელსს,მაგრამ ნაყოფიერი ტერიტორიების და მდიდარი ქალაქების დაკარგვამ დიდი ზიანი მიაყენა ბრიტებს და მათ საშუალება აღარ ჰქონდათ, რომ ებრძოლათ ამ ტერიტორიებისთვის. მერვე საუკუნეში აღმოსავლეთ უელსის საზღვარი მეტ-ნაკლებად კარგად იყო ჩამოყალიბებული.
ნორმანების დაპყრობების შემდეგ |
ნორმანების დაპყრობების შემდეგ 1066 წელს უელსური სახელმწიფო მეზობლების გავლენის ქვეშ აღმოჩნდა, მიუხედავად უელსელების წინააღმდეგობისა. უილიამ დამპყრობელი შეეცადა, რომ დაემორჩილებინა უელსელები, მის საზღვართან ძლიერი საფეოდალოების შექმნით. უელსის ლორდები ინარჩუნებდნენ დამოუკიდებლობას ჰენრი VIII-ის მართველობამდე. უელსის მართველებმა სხვადასხვა დროს შეძლეს გაეერთიანებინად უელსის დიდი ნაწილი, მაგრამ უელსის სრული გაერთიანება მაინც ვერ ხერხდებოდა.1282 წელს მას შემდეგ რაც ლიველინ გრიფიდი ის ვინც თავისი თავი მთელი უელსის მართველად გამოაცხადა გარდაიცვალა, ხოლო მისი ძმა ტყვედ აიყვანეს და ჩამოახრჩვეს, ედუარდ I-მა დაიპყრო მთელი უელსი. ინგლისელებმა ააშენეს უელსში ძალიან ბევრი ციხე-სიმაგრე რათა ეკონტროლებინათ ადგილობრივი მოსახლეობა. ბოლო დიდი ამბოხება იყო გლინდურის ამბოხება ერთი საუკუნის შემდეგ. უელსური ოჯახი ტიუდორები მონაწილეობდნენ ვარდების ომში და 1485 წელს ისინი გახდნენ ინგლისი მართველები. ინგლისისა და უელსის შერწყმა მოხდა ჰენრი VIII-ეს პერიოდში მას შემდეგ რაც მან მიიღო კანონი რომლის მიხედვითაც უელსური კანონები შეიცვალა ინგლისურით.
რესურსები ინტერნეტში |
- Welsh Assembly Government
- National Assembly for Wales
- Wales Legislation Online, Cardiff Law School
- BBC Wales
- Wales at the Open Directory Project
| |||||||
ინგლისი • 
უელსი • 
შოტლანდია • 
ჩრდილოეთი ირლანდია
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- გასაახლებელი ინფოდაფა
- უელსი
- გაერთიანებული სამეფო
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.140","walltime":"0.200","ppvisitednodes":"value":1144,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":27296,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":7003,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":11,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":6,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":0,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 128.736 1 -total"," 46.45% 59.801 1 თარგი:გაერთიანებული_სამეფო"," 43.53% 56.037 1 თარგი:ნავდაფა"," 40.28% 51.859 1 თარგი:ინფოდაფა_ქვეყანა"," 16.86% 21.709 4 თარგი:დროშა"," 14.06% 18.095 1 თარგი:Br_separated_entries"," 7.07% 9.097 9 თარგი:ქვეყნის_მონაცემები_უელსი"," 5.85% 7.527 1 თარგი:Lang-en"," 5.77% 7.427 1 თარგი:ქვეყნის_მონაცემები_ინგლისი"," 4.78% 6.158 1 თარგი:Tnavbar"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.003","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":534062,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1253","timestamp":"20190409152750","ttl":2592000,"transientcontent":false);mw.config.set("wgBackendResponseTime":166,"wgHostname":"mw1269"););
