Artikel nooch Kategorie:
Alli Kategorie

• Bruuchtum • Ernährig • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatur • Musik • Natur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verchehr • Wirtschaft • Wüsseschaft

Themeportal:  Regionali Artikel  Alemanne  Alemannisch  Bade  Bade-Württebärg  Basel  Elsass  Schwiiz  Schwoba
 Chunscht  Geografi  Gschicht  Gsellschaft  Literatur  Musik  Natur  Politik  Religion  Sport  Sproch  Wüsseschaft

Suschtigs: Artikelindex vo A bis Z • Bsunders glungne Artikle • Läsige Artikle • Artikel nooch Dialäkt • Audiouffnahme vo Artikel • Ufname vu Dialäktwörter • E Fabel in verschidni Dialäkt übersetze • Alemannischi Ortsnämme • Alemannischi Tiernämme • Alemannischi Pflanzenämme

Di alemannischi Wikipedia isch en Enzyklopedi i de Dialekt vom alemannische Sprachruum, also vo der Dütschschwyz, vom Elsass, vo Liechtestei, vo Oberbade, vom Schwabeland und vo Vorarlberg.

• Die Enzyklopedi wachst dür di freiwilligi Hilf vo allne, wo öppis in irer Mundard wöi bytrage. Yträg chöi vo allne Bsuecher gschribe und gänderet werde. Alli si härzlich yglade mitzmache. Bringet eues Wüsse y und helfet eso mit, ds Alemannische z pflege, ufzwerte und z erhalte. Di erschte Schritt si ganz eifach!

• Wer mir vo der Alemanische Wikipedia si und was mir wei, findsch i üsem Profil.

• D Inhält vor Wikipedia dörfe frei kopiert und verbreitet werde.

• Bis jetz häts bi der alemannische Wikipedia 25.637 Artikle.

Dr Genitiv oder Genetiv isch dr 2. Fall in dr klassische Grammatik. In dr dytsche Grammatik sait mer em au Wesfall.

Im dr maischte modärne alemannische Dialäkt git s nume wenig gängigi Genitivforme. Ganz im Siide, v. a. in e Dail Walliser Gmaine un in Siidwalser Gmaine z Italie het sich no bis in s 20. Jh. e lääbige Genitiv ghalte. D Elisa Wipf hed in iire Dissertation vù 1910 Die Mundart von Visperterminen Genitivfoorme im Dialäkt vù Tärbinu aagee. In dr maischde Fäl wird dr Genitiv nimi bruuchd. Vyyl wird er no bruuchd wie in vyyle alemanische Dialäkt bi Näme ùn Verwandschafdsbezaichnige: ds Vattersch Hüüs, ds Peeter-Marisch Büobu, der Greetu Leo. Doodeerbyy wird der Genitiv aliwyyl vooraagschdeld.

In dr Siidwalser Dialäkt z Italie sin s no lääbigi Genitiv erhalde.

In dr maischte alemannische Dialäkt wäre Verhältnis, wu in z. B. in dr dytsche Sproch mit eme Genitiv uusdruckt wäre, mit andere Konstriktione bildet. Dr Genitiv bi Sache wird in dr maischte alemannische Dialäkt mit Hilf vu dr Preposizioon vo (au vu oder vun) uusdruckt (Preposizionalkonschtrukzioon). Wänn dr Bsitzer e Person isch (z. B. dr Ruedi), ka dr Genitiv-Ersatz au mit Hilf vu dr Präposition vu bildet wäre: Der Götti vom Ruedi. Am beliäbteste isch aber e Ersatzkonstruktion mit Possessivpronome un Dativ: Em Ruedi sy Götti.

(…der ganz Artikel lese)

Früeneri Artikle vor Wuche:

• Chrüzzug


• Silja Walter


• Zürchär Hafächranä


• Schwobakorn


• Gerhard Schröder


• Département Vosges


• Burg Roggebach


• Stäinevorstadt

Mosibuebä

• … dass dr Daniel Lüönd mit syne Brieder Alois un Paul vu 1976 bis 2014 unter em Name «Mosibuebä» ufgspiilt het?


• … dàss d Martine Kempf ìn d Silicon Valley, ìn Kàlifornia, gànga ìsch, ìhra Firma z grìnda, wìl sì kei finànziella Hìlf vum frànzeescha Stààt bikumma hàt?


• … dass dè Rymann Hugo dè Begriff Agogik für d Leeri vo dè Tempovoänderungè 1884 i d Musigschprõch ygfüürt hèt?


• … dass de Christian Kracht Mitti Nünzger z Neu-Delhi aus Nachfouger vom Tiziano Terzani aus Indiä-Korrschbondänt für ä Spiegu gschaffet het?


• … dass d Panera bis ane 2018 die höchschti Danne vo der Schwiiz gsi isch?


• … dass über d Sprüch vom Emil Landolt vil Anekdooten im Umlauff gsy sind?

• 
  9. Mai 2019:
  Erika Wiedmer-Mani: Di Gschichti si nid erfunde (SRF Schnabelweid)


• 
  8. Mai 2019:
  Etwas Alemannisch gefällig? Diese 20 Begriffe sollten Sie schon einmal gehört haben (Südkurier)
  11./12. Mai: Pardon, verstöhn Sie Allemannisch ? – Mundarttage Bad Bellingen (regiotrends.de)
  »s’isch Maifescht« (gsi) (Schwarzwälder Post)
  Diese Denzlingerin liest Kindern alemannische Geschichten vor (Badische Zeitung)
  Bligg verrät: «Manhattan» ist in Seelisberg entstanden (Luzerner Zeitung)

Meh Nachrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

• 
  1805: Dr dytsch Dichter un Dramatiker Friedrich Schiller (Bild) stirbt.


• 
  1868: Unter Laitig vum Komponischt wird z Linz em Anton Bruckner sy 1. Sinfoni urufgfiert.


• 
  1883: Dr spanisch Philosoph José Ortega y Gasset chunnt uf d Wält.


• 
  2000: Dr ehmolig italienisch Regierigschef Silvio Berlusconi wird in eme Beruefigsverfahre vum Vorwurf vu dr Bstächig vu Styyrbeamte un andere Delikt freigsproche.