БашҡортостанБашҡортостан шәхестәреБашҡортостан ауылдарыФәнГеографияТарихТехникаЙәмғиәтИслам19411945 йылдарҙағыБөйөк Ватан һуғышындаГерманияны9 майҙа1945 йылдыңБерлинғатанкОдер1945 йылдың1 майында30 апрелендәБашҡорт АССР-ыныңМишкә районыЗаһитов Ғазый Ҡазыхан улыИсемлекҮҙгәртеүРСФСРбашҡортреспубликаһы191920 мартындаЫрымбур губернаһыныңӨфө губернаһындаСтәрлетамаҡ192527 мартындабашҡортурыҫ19901992Башҡортостан Республикаһы199231 мартындаРәсәйҙеңИсемлекҮҙгәртеүШәйхулов Алмас Ғәлимйән улыБашҡортостан ауылдарыСифатлы мәҡәләләрИсемлектәр һәм порталдарҮҙгәртеүҮҙгәртеүАрхивТәҡдим6 май8 майБарлыҡ көндәр6 май8 майБарлыҡ көндәр* Башҡортостан Республикаһының милли архивы мәғлүмәте буйынсаҮҙгәртеүАрхивТәҡдимМәҡәлә оҫтаһыТиҙ башланғысҮҙгәртеүАрхивТәҡдим
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eйәшерергәu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ba" dir="ltr"u003Eu003Ccenteru003Enu003Cdiv style="font-size:100%"u003Enu003Cpu003Eu003Ca href="https://ru.wikimedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%83%D1%80%D1%81%D1%8B/%D0%A3%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%BC%D0%B8%D1%80._%D0%9D%D0%B0%D1%87%D0%BD%D0%B8_%D1%81_%D0%BF%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%B2_-_2_%D0%A2%D1%83%D1%80" title="wmru:Конкурсы/Узнай мир. Начни с побратимов - 2 Тур"u003Eu003Cimg alt="Twin town sign Oskarshamn.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Twin_town_sign_Oskarshamn.jpg/30px-Twin_town_sign_Oskarshamn.jpg" decoding="async" width="30" height="16" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Twin_town_sign_Oskarshamn.jpg/45px-Twin_town_sign_Oskarshamn.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Twin_town_sign_Oskarshamn.jpg/60px-Twin_town_sign_Oskarshamn.jpg 2x" data-file-width="2393" data-file-height="1276" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003E2 март 2019 йыл — 31 май 2019 йылu003C/bu003E: u003Ca href="https://ru.wikimedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%83%D1%80%D1%81%D1%8B/%D0%A3%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%BC%D0%B8%D1%80._%D0%9D%D0%B0%D1%87%D0%BD%D0%B8_%D1%81_%D0%BF%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%B2_-_2_%D0%A2%D1%83%D1%80" class="extiw" title="wmru:Конкурсы/Узнай мир. Начни с побратимов - 2 Тур"u003Eu003Cbu003EДонъя менән таныш. Туғандаш ҡалаларҙан башла — 2 Турu003C/bu003Eu003C/au003E u003Cbu003Eмарафон-конкурсыu003C/bu003E nu003C/pu003Enu003C/divu003Enu003Ccenteru003Enu003Cdiv style="font-size:100%"u003Eu003Ca href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8-%D1%8F%D2%99_2019" title="Проект:Вики-яҙ 2019"u003Eu003Cimg alt="CEE Spring Logo transparent.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/CEE_Spring_Logo_transparent.svg/50px-CEE_Spring_Logo_transparent.svg.png" decoding="async" width="50" height="32" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/CEE_Spring_Logo_transparent.svg/75px-CEE_Spring_Logo_transparent.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/CEE_Spring_Logo_transparent.svg/100px-CEE_Spring_Logo_transparent.svg.png 2x" data-file-width="548" data-file-height="356" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003E21 март — 31 майu003C/bu003E u003Ca href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8-%D1%8F%D2%99_2019" title="Проект:Вики-яҙ 2019"u003Eu003Cbu003EВики-яҙ 2019u003C/bu003Eu003C/au003E u003Cbu003Eмарафон-конкурсыu003C/bu003E nu003C/divu003Enu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Eu003C/centeru003Eu003C/centeru003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
Баш бит
Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Перейти к навигации
Перейти к поиску
Башҡорт Википедияһына рәхим итегеҙ!
300-ләп телдәге ирекле интернет энциклопедияның
башҡортса бүлегендә 48 437 мәҡәлә бар.
Уны төҙөүҙә һәр кем ҡатнаша ала. Һеҙҙе лә берҙәм ирекмәндәр ғаиләһенә саҡырабыҙ! Welcome to the Embassy! * Добро пожаловать в Посольство!
|
|
Порталдар
|
Башҡортостан Башҡортостан шәхестәре Башҡортостан ауылдары
|
Фән География Тарих
|
Техника Йәмғиәт Ислам
|
Яңы портал: Башҡорт әҙәбиәте
|
Әүҙем порталдар: Башҡорт әҙәбиәте, Бөрйән, Салауат, Нуриман райондары
|
|
Һайланған мәҡәлә
|
---|
Еңеү көнө — 1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында Ҡыҙыл Армияның һәм совет халҡының нацистик Германияны еңеү байрамы. СССР Юғары Советы Президиумының 1945 йылдың 8 майындағы Указына ярашлы, һәр йыл 9 майҙа билдәләнә.
1945 йылдың апрелендә Ҡыҙыл Армия Берлинға яҡынлаша. Операция алдынан совет ғәскәрҙәрендә бөтәһе 1 900 000 һуғышсынан торған 149 уҡсы, 12 кавалерия дивизияһы, 13 танк һәм 7 механизацияланған корпус, 15 айырым танк һәм үҙйөрөшлө бригада иҫәпләнә. Операцияла Польша Ғәскәренең 1-се һәм 2-се армияларының 10 пехота, 1 танк дивизияһы, шулай уҡ 1 айырым кавалерия дивизияһы ҡатнашып, уларҙа йәмғеһе 155 900 кеше була. Берлинға һөжүмдә бөтәһе 2 миллиондан ашыу һалдат һәм офицер, 6 250 танк һәм үҙйөрөшлө орудие, 41 600 орудие һәм миномет, 7 500 самолет ҡатнаша.
Немец ғәскәрҙәре Одер һәм Нейсе йылғаларының көнбайыш ярҙарында оборона тота. Берлин эргәһендә һәм ҡаланың үҙендә составында 62 дивизия (шул иҫәптән 48 пехота, 4 танк һәм 10 моторлаштырылған), 37 айырым пехота полкы, 100-гә яҡын айырым пехота батальоны, бихисап артиллерия частары һәм подразделениелары иҫәпләнгән ғәскәр төркөмө туплана. Унда миллион тирәһе кеше, 1 500 танк, 10 400 орудие һәм миномет, 3 300 хәрби самолет була. Берлин ҡеүәтле нығытмаға әйләндерелә һәм урам һуғыштарын алып барыуға әҙерләнә. Ҡала тирәләй өс оборона ҡулсаһы булдырыла, ҡала эсендә һәр береһендә меңләп һалдаты булған гарнизонлы 400-ҙән ашыу тимер-бетон ут нөктәһе ҡорола. Берлин гарнизонының үҙендә яҡынса 200 мең кеше иҫәпләнә.
Берлин операцияһы барышында Ҡыҙыл Армия 78 291 һуғышсыһын юғалта, санитар юғалтыуҙар 274 184 кеше тәшкил итә. Йәғни тәүлегенә 15 меңдән ашыу һалдат һәм офицер һәләк була. Польша ғәскәрҙәре 8 892 мең кешеһен юғалта, уларҙың 2825-е һәләк була.
1945 йылдың 1 майында таң менән, Рейхстагты штурмлағанда, кесе лейтенант А. П. Берест етәкселегендә сержант Михаил Егоров менән кесе сержант Мелитон Кантария Рейхстаг бинаһы түбәһенә Еңеү байрағын ҡаҙай. Әммә бынан бер көн алда, 1945 йылдың 30 апрелендә 22 сәғәт 40 минутта, гвардия капитаны Владимир Николаевич Маков етәкселегендә Рейхстагка беренселәрҙән булып Ҡыҙыл байраҡты Башҡорт АССР-ының Мишкә районы Янағош ауылы егете Заһитов Ғазый Ҡазыхан улы ҡаҙай
↪ дауамы…
Исемлек (108) | Үҙгәртеү
|
Яҡшы мәҡәлә
|
---|
Башҡорт Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы — РСФСР составында башҡорт халҡының автономлы республикаһы.
1919 йылдың 20 мартында Ырымбур губернаһының төньяҡ өйәҙҙәре (кантондары) биләмәләрендә ойошторолған. Территорияһында ҡалалар булмағанлыҡтан, тәүге ваҡытта күрше Өфө губернаһында урынлашҡан Стәрлетамаҡ ҡалаһынан идара ителгән.
1925 йылдың 27 мартында БАССР-ҙың беренсе Конституцияһы ҡабул ителә. Был конституция Башҡортостандың кантондарға бүленешен билдәләгән; уның буйынса Башҡорт АССР-ы Арғаяш, Бәләбәй, Бөрө, Йылайыр, Мәсәғүт, Стәрлетамаҡ, Тамъян-Ҡатай һәм Өфө кантондарынан торған. Граждандар йыйылыштарҙа, судта, идаралыҡта һәм ижтимағи тормошта үҙ телендә һөйләшеү һәм яҙыу хоҡуғын алған. Бер үк ваҡытта республикала йәшәгән аҙ һанлы милләттәргә лә мәктәптә үҙ телдәрендә уҡытыу хоҡуғы тәьмин ителгән. Рәсми телдәр булып башҡорт һәм урыҫ телдәре танылған.
1990 йылдың 11 октябрендә «Башҡорт АССР-ы суверенитеты тураһында» декларация ҡабул ителә.
1992 йылдың 25 февралендә Башҡорт АССР-ы үҙ атамаһын Башҡортостан Республикаһы тип үҙгәртә.
1992 йылдың 31 мартында Рәсәйҙең башҡа республикалары менән бергә Башҡортостан исеменән дә яңы федератив килешеүгә ҡул ҡуйыла.
↪ д а у а м ы…
Исемлек (102) | Үҙгәртеү
|
Сифатлы мәҡәлә, исемлектәр, порталдар
|
---|
Һуңғы сифатлы мәҡәлә: Шәйхулов Алмас Ғәлимйән улы.
Һуңғы һайланған портал: Башҡортостан ауылдары.
Сифатлы мәҡәләләр (12) | Исемлектәр һәм порталдар (0, 1) | Үҙгәртеү
|
|
|
Аҙна рәсеме
|
---|
Үҙгәртеү | Архив | Тәҡдим
|
7 май юбилярҙары *
|
---|
Черняев Александр Михайлович (7.5.1934—18.8.2004), ғалим-гидрогеолог. 1956—1958 йылдарҙа Көньяҡ Урал территориаль геология идаралығының инженер-гидрогеологы, 1958—1961 йылдарҙа партия начальнигы. Геология-минералогия фәндәре кандидаты (1966), техник фәндәр докторы (1990). «Почёт Билдәһе» ордены кавалеры (1974). Сығышы менән хәҙерге Брянск ҡалаһынан.
♦ Кисәге: 6 май ♦ Иртәгә: 8 май ♦ Барлыҡ көндәр ♦ * Башҡортостан Республикаһының милли архивы мәғлүмәте буйынса
|
Ҡыҙыҡ мәғлүмәт
|
---|
- Бынан 100 йыл элек 1919 йылдың 20 мартында Мәскәүҙә Башҡорт хөкүмәте һәм Совет власы араһында Килешеү төҙөлә, һөҙөмтәлә Башҡортостан мөхтәриәте Башҡорт АССР-ы тип үҙгәртелә.
Башҡорт Хөкүмәтенең тәүге рәйесенең атаһы Юлбарыҫ Бикбов «Башҡорттар» тигән күләмле әҫәрҙең авторы булараҡ билдәле булған.
Башҡорт дин әһеле Японияның беренсе мөфтөйө була һәм Токио йәмиғ мәсетенә нигеҙ һала, уға шулай уҡ Филиппиндың мөфтөйө булырға тәҡдим иткәндәр.
- 2019 йыл — күп кенә Азия илдәрендә 12 йыллыҡ циклды тамамланған Ҡабан йылы.
- 3,5 млрд йыл элек, беренсе фотосинтезлаусы архейҙар барлыҡҡа килгәнсе, Ер атмосфераһында кислород булмаған.
Йәшен атыу күренеше Венерала, Юпитерҙа, Сатурнда, Уранда һәм башҡа күк есемдәрендә лә күҙәтелә.
Үҙгәртеү | Архив | Тәҡдим
|
Яңы мәҡәлә
|
---|
Мәҡәлә оҫтаһы | Тиҙ башланғыс
|
Проекттар
|
---|
- Юбилярға Википедия бүләге
- Һайланған мәҡәләләргә кандидаттар
- Яҡшы мәҡәләгә кандидаттар
Үҙгәртеү | Архив | Тәҡдим
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Дәреслек
|
Китапхана
|
Өҙөмтә
|
Һүҙлек
|
Милек
|
Викидата
|
Яңылыҡтар
|
Мета
|
Инкубатор
|
Төрҙәр
|
Сәйәхәт
|
Университет
|
Навигация
Шәхси ҡоралдар
- Танылмағанһығыҙ
- Әңгәмә
- Башҡарған эштәр
- Яңы ҡатнашыусыны теркәү
- Танылыу
Ҡарауҙар
- Уҡыу
- Сығанаҡты ҡарау
- Тарихты ҡарау
Төп йүнәлештәр
- Баш бит
- Алфавитлы күрһәткес
- Ағымдағы ваҡиғалар
Мәҡәләләр
- Һайланған
- Яҡшы
- Сифатлы
- 1000 мотлаҡ
- 10000 әһәмиәтле
- Башҡортнамә
- Яңы мәҡәләләр
- Осраҡлы мәҡәлә
Ҡатнашыу
- Берләшмә
- Ҡоролтай
- Һуңғы үҙгәртеүҙәр
- Белешмә
- Иғәнә
- Матди ярҙам
Ҡоралдар
- Бында һылтанмалар
- Бәйле үҙгәртеүҙәр
- Махсус биттәр
- Даими һылтанма
- Бит мәғлүмәттәре
- Викидата элементы
- Мәҡәләгә һылтанма яһа
Баҫтырырға/сығарырға
- Китап төҙөргә
- PDF форматында күсереп алырға
- Баҫтырыу өлгөһө
Башҡа проекттарҙа
- Викимилек
- MediaWiki
- Мета-вики
- Викивиды
- Викиучебник
- Викидата
- Викимания
Башҡа телдәрҙә
- العربية
- Azərbaycanca
- تۆرکجه
- Беларуская
- Беларуская (тарашкевіца)
- Нохчийн
- Qırımtatarca
- Чӑвашла
- Deutsch
- English
- Español
- فارسی
- Français
- Gagauz
- Հայերեն
- Italiano
- Qaraqalpaqsha
- Қазақша
- Къарачай-малкъар
- Кыргызча
- Русский
- Саха тыла
- Simple English
- Türkmençe
- Türkçe
- Татарча/tatarça
- Тыва дыл
- ئۇيغۇرچە / Uyghurche
- Українська
- Oʻzbekcha/ўзбекча
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.160","walltime":"0.252","ppvisitednodes":"value":744,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":36072,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":15111,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":10,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":5,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":488,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 117.494 1 -total"," 91.67% 107.712 9 Ҡалып:MP-part2"," 47.76% 56.110 2 7_май"," 21.78% 25.595 12 Ҡалып:Replace"," 18.37% 21.582 4 Ҡалып:Флагификация"," 6.99% 8.210 1 Ҡалып:Аҙналағы_рәсем"," 6.87% 8.073 1 Ҡалып:Флагификация/Россия"," 5.19% 6.096 1 Ҡалып:Ағымдағы_һайланған_мәҡәлә"," 3.94% 4.630 1 Ҡалып:Флагификация/Казахстан"," 3.76% 4.415 1 Ҡалып:Аҙналағы_рәсем/2019/19"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.010","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":1015455,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1252","timestamp":"20190507180523","ttl":3600,"transientcontent":true););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u0411u0430u0448 u0431u0438u0442","url":"https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q5296","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q5296","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"u0424u043eu043du0434 u0412u0438u043au0438u043cu0435u0434u0438u0430","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2002-06-02T16:23:46Z","dateModified":"2019-05-07T14:49:29Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/72/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4_%D0%9F%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%B4%D1%8B_%D0%BD%D0%B0_%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D1%89%D0%B0%D0%B4%D0%B8_24_%D0%B8%D1%8E%D0%BD%D1%8F_1945_%D0%B3._%2822%29.jpg"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":142,"wgHostname":"mw1274"););