სუფსა სექციების სია გეოგრაფია | ისტორია | გალერეა | ლიტერატურა | სქოლიო | სანავიგაციო მენიურ
მდინარეები ანბანის მიხედვითსუფსა
მდინარესაქართველოშიგურიაშიგურიის მხარისგურიის სერითრიონისნასაკირალის სერითნატანებისჩოხატაურიმესხეთის ქედისმეფისწყაროსთანზღვის დონიდანშავ ზღვასგრიგოლეთთანკილომეტრიგუბაზეულიბახვისწყალიბარამიძისწყალიშუთისუბალპური მდელოს მცენარეულობითტყითსოჭიფიჭვიწიფელირცხილამუხასოფელბუკისციხისთოვლისწყალმოვარდნებიგაზაფხულისხიდმაღალასთანსურებისნატანებიფლავიუს არიანესრომისბიზანტიელებსბახვისწყლის
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid blue; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eu003Cimg alt="CEE Spring CEE.xcf" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/100px-CEE_Spring_CEE.xcf.png" decoding="async" width="100" height="65" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/150px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/200px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 2x" data-file-width="548" data-file-height="356" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eვიკიგაზაფხული 2019u003C/au003E დაიწყო! ჩაერთეთ ვიკიმარათონში და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Eu003Cbr /u003E(კონკურსში მონაწილეობამდე გაეცანით მის u003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019/%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019/წესები"u003Eu003Cbu003Eწესებსu003C/bu003Eu003C/au003E)nu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
სუფსა
Jump to navigation
Jump to search
| სუფსა | |
|---|---|
 ხიდი მდინარე სუფსაზე ძიმითსა და ნასაკირალს შორის | |
| ქვეყანა | საქართველო |
| ქალაქები | ჩოხატაური |
| სათავე | მეფისწყარო |
| შესართავი | შავი ზღვა |
| შესართავის მდებარეობა | წყალწმინდა |
| სიგრძე | 117 [1] კმ |
| აუზის ფართობი | 1130 კმ² |
 | |
 სუფსა ვიკისაწყობში | |
სუფსა — მდინარე დასავლეთ საქართველოში, ყველაზე გრძელი და წყალუხვი მდინარე გურიაში. სუფსა ერთადერთი მდინარეა, რომელიც გურიის მხარის სამივე მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე მიედინება. გურიის სერით გამოყოფილია მდინარე რიონის ხეობისაგან, ხოლო ნასაკირალის სერით მდინარე ნატანების ხეობისაგან. სუფსის ნაპირზე მდებარეობს დაბა ჩოხატაური.
სექციების სია
1 გეოგრაფია
2 ისტორია
3 გალერეა
4 ლიტერატურა
5 სქოლიო
გეოგრაფია |
სათავე აქვს მესხეთის ქედის ჩრდილოეთ კალთაზე მწვერვალ მეფისწყაროსთან, ზღვის დონიდან 2800 მეტრ სიმაღლეზე. ერთვის შავ ზღვას სოფელ გრიგოლეთთან. სიგრძე 108 კილომეტრი, აუზის ფართობი 1130 კვ.კმ. მთავარი შენაკადებია გუბაზეული, ბახვისწყალი, ბარამიძისწყალი, შუთი. აუზის ჩრდილოეთი საზღვარი გურიის სერს გასდევს, სამხრეთი — მესხეთის ქედსა (ზემო დინებაში) და ნასაკირალის სერს (ქვემოწელში). აუზი აგებულია ტუფოგენური ქანებით, ქვაშაქვებით, ქვიშნარ-კონგლომერატული ნალექებით, თიხებით. სათავის მონაკვეთზე აუზი შემოსილია სუბალპური მდელოს მცენარეულობით, 2000 მ-ზე ქვემოთ — ტყით, რომლის შემადგენელია სოჭი, ფიჭვი, წიფელი, რცხილა, მუხა და სხვა. სოფელ ბუკისციხის ქვემოთ აუზის დიდი ნაწილი უკავია სასოფლო-სამეურნეო სავარგულებს. საზრდოობს წვიმის, მიწისქვეშა და თოვლის წყლით. იცის წყალმოვარდნები (წელიწადში 16—27-ჯერ). გაზაფხულის წყალდიდობა შედარებით ხანმოკლეა. მდინარის წყლის რეჟიმი უმთავრესად დამოკიდებულიია ატმოსფერული ნალექების რაოდენობასა და ინტენსივობაზე, მაქსიმალური ხარჯი სოფელ ხიდმაღალასთან 700 მ³/წმ აღწევს, მინიმალური ხარჯი ქვემო დინებაში 4 მ³/წმ, საშუალო მრავალწლიური ხარჯი შესართავთან — 46 მ³/წმ.
ისტორია |
სახელწოდება სუფსას თავდაპირველი ფორმაა სურ-ფსა. მდინარე სათავეს სურების მთებში იღებს. მისი სახელი სურების წყალს უნდა ნიშნავდეს. მდინარე სუფსა მოგროსის სახელით და ნატანები (ისისი) პირველად მოხსენიებული აქვს ბერძენ გეოგრაფ ფსევდო სკილაქს კარიადნელს, აგრეთვე ფლავიუს არიანეს. ახ. წ. მეოთხე საუკუნეში გეოგრაფმა კასტორიუსმა ამ მდინარეთა შესართავები დაიტანა რუკაზე „Tabula Peutingeriana“. ეს მდინარეეები სხვებთან ერთად ანტიკური პერიოდიდან აკავშირებდა რომის აღმოსავლეთ პროვინციებს დასავლეთ საქართველოსთან. ამ გზით გაჰქონდათ ბიზანტიელებს ნედლეული და შემოჰქონდათ ნაწარმი. სუფსაზე ნაოსნობა XIX საუკუნემდებ გრძელდებოდა. 1817 წელს რუსეთის არმიის შტაბსკაპიტნის, ენსგოლმის მიერ შედგენილი დასავლეთ საქართველოს აღწერილობის თანახმად სუფსაზე სამდინარო ნავები მდინარე ბახვისწყლის შესართავამდე, ზღვიდან 26 კმ დაშორებით ადიოდნენ. XIX საუკუნის ბოლოსთვის ასეთი 25-30 ბრტყელძირიანი ნავი იყო , თითოეულის ტვირთმზიდაობა 1,5-დან 5 ტონამდე ადიოდა.[2]
გალერეა |
სუფსა ქვემო სურებში, დინების ზემო წელში
„გურიის ტბა“ - საცურაო ადგილი მდინარეზე
მდინარე სოფელ ბუკისციხესთან, დინების შუა წელში
სოფელ კონჭკათთან, დინების ქვემო წელში
შესართავი შავ ზღვაში
ლიტერატურა |
გიგინეიშვილი გ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 9, გვ. 615, თბ., 1985 წელი.
სქოლიო |
↑ საქართველოს სტატისტიკური ცნობარი: 2007, თბილისი, 2008, გვ. 12.
↑ ენვერ გოგუაძე, „გურიანას ქუეყანა“ — ბათუმი, „ალიონი“ 2001
| |||||||||||||||||||
საქართველოს წყლის რესურსები 
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- მდინარეები ანბანის მიხედვით
- სუფსა
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.356","walltime":"0.480","ppvisitednodes":"value":15016,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":79264,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":50182,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":17,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":1,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":5413,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 385.363 1 -total"," 74.38% 286.621 4 თარგი:ინფოდაფა"," 54.62% 210.502 1 თარგი:ინფოდაფა_მდინარე"," 45.71% 176.139 661 თარგი:ინფოდაფა/რიგი"," 26.49% 102.080 1 თარგი:საქართველოს_წყლის_რესურსები"," 24.77% 95.453 1 თარგი:ნავდაფა"," 6.89% 26.559 2 თარგი:Flagicon"," 5.79% 22.311 2 თარგი:ქვეყნის_მონაცემები_საქართველო"," 4.74% 18.257 1 თარგი:სქოლიო"," 4.11% 15.835 2 თარგი:ფერი"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.005","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":676706,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1320","timestamp":"20190311113136","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u10e1u10e3u10e4u10e1u10d0","url":"https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%A4%E1%83%A1%E1%83%90","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q2862423","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q2862423","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2009-01-26T20:58:33Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/40/River_supsa.jpg"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":112,"wgHostname":"mw1256"););
